ผู้เขียน ปิยพร วิสระพันธุ์
หากกล่าวถึงทุเรียนนนท์ เชื่อว่าหลายคนคงต้องนึกถึงทุเรียนก้านยาวเป็นสายพันธุ์แรกๆ ประวัติของทุเรียนนนท์มีมาแต่ช้านานแล้ว ดั้งเดิมนั้นพื้นที่จังหวัดนนทบุรี อยู่ใกล้กับแหล่งน้ำสำคัญทางประวัติศาสตร์ อย่างแม่น้ำเจ้าพระยา ทำให้บ้านชาวจังหวัดนนทบุรีสามารถทำการเกษตร การค้าได้ดี และเกษตรกรนนทบุรีนิยมทำสวนแบบผสมผสานเพื่อมีรายได้ตลอดทั้งปี
ทุเรียนนนท์มีความเป็นมากว่าร้อยปี ถือเป็นไม้ผลที่อยู่คู่กับชาวนนทบุรีมาอย่างช้านาน และทุเรียนนนท์ยังมีรสชาติอร่อย อย่างเป็นเอกลักษณ์ ทุเรียนนนท์จึงถูกยกให้เป็นทุเรียนที่ครองใจใครหลายคน แต่ต้องยอมรับเลยว่าทุเรียนนนท์นั้น มีราคาที่สูงกว่าทุเรียนในราคาท้องตลาดทั่วไป หลายคนอาจสงสัยว่าเหตุผลที่แท้จริงแล้วคืออะไรกันที่ทำให้ทุเรียนนนท์มีราคาสูงกว่าทุเรียนตามท้องตลาดทั่วไป
คุณสำเริง สุนทรแสง อายุ 61 ปี อาศัยอยู่ที่ซอยบางกร่าง 45 (วัดแคใน) ตำบลบางกร่าง อำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี ประกอบอาชีพเป็นเกษตรกรปลูกทุเรียนและเกษตรผสมผสาน เจ้าของสวนทุเรียนนนท์ ยายละมัย ที่เปิดเป็นศูนย์เรียนรู้ด้านไม้ผล และสวนตัวอย่างในการปลูกทุเรียนนนท์ คุณสำเริง กล่าวว่า ตนเองและครอบครัวเป็นชาวนนทบุรีมาแต่ดั้งเดิม ชาวสวนนนทบุรีนิยมทำเกษตรผสมผสาน แต่ทุกสวนก็ต้องปลูกทุเรียนเพราะทุเรียนนั้นเป็นไม้ผลที่ตกทอดกันมากจากรุ่นสู่รุ่น
การเพาะพันธุ์ทุเรียน นิยมเพาะด้วยเมล็ด กิ่งพันธุ์
หลายคนอาจสงสัยว่า ทำไมทุเรียนนนท์จึงมีชื่อเสียงที่โด่งดัง รสชาติดีเป็นเอกลักษณ์และราคาสูง แต่ผู้บริโภคก็ยินดีจ่าย คุณสำเริงเผยถึงเหตุผลที่ทำไมทุเรียนนนท์จึงเป็นที่ต้องการและมีราคาสูง ดินเพาะปลูกในจังหวัดนนทบุรีมีความอุดมสมบูรณ์และในดินนั้นมีความเค็มแต่ไม่มาก หรือเรียกได้ว่าจังหวัดนนทบุรีอยู่ในพื้นที่น้ำกร่อย ด้วยดินนนทบุรีมีความเค็มจากน้ำกร่อยและแร่ธาตุสารอาหารในดินทำให้การเพาะปลูกทุเรียนนนท์มีรสชาติดีเป็นเอกลักษณ์
การปลูกแบบชาวสวนนนท์ จะยกโคก (พูนดิน) โดยใช้ดินจากบริเวณที่จะปลูก ทำให้ร่วนซุย ควรผสมแกลบดิบ 1 กระสอบ และปุ๋ยคอก 1 กระสอบ ไปกับดินที่ยกเป็นโคกจะดีมาก และพูนขึ้นมาจากพื้นประมาณ 50 เซนติเมตร เส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เมตร จากนั้นขุดหลุมปลูกบริเวณกลางโคก โดยขุดลงไปเท่าขนาดถุงชำ เมื่อตัดถุงชำออกแล้ว ควรเอาดินส่วนล่างของถุงชำออกประมาณ 1 ใน 5 เพื่อให้รากทุเรียนได้เจอกับดินใหม่ที่ผสมไว้ในโคก
จากนั้นจัดรากฝอยให้แผ่ออกไปรอบๆ ต้น เมื่อทุเรียนโตขึ้นจะได้มีรากสมดุลกัน ทำให้แผ่กิ่งไปรอบๆ ต้น ป้องกันการโค่นล้ม ปักไม้ค้ำและผูกเชือกเพื่อป้องกันลมโยกต้นทุเรียน ระวังไม่ให้โดนราก และผูกเชือกฟางพอให้ไม้ค้ำประคองต้นได้
คุณสำเริง กล่าวว่า การดูแลทุเรียนปลูกใหม่มี 4 เรื่องหลักๆ คือ 1. การรดน้ำ 2. การบังร่ม 3. การใส่ปุ๋ย 4. การกำจัดวัชพืช
การรดน้ำ ทุเรียนต้นเล็กเมื่อปลูกใหม่ควรรดน้ำทุกวัน หรืออย่างน้อย 1 เดือน จากนั้นในช่วงปีแรก ถึง 3 ปี อาจให้เพียงวันเว้นวัน หรือ 2-3 วันครั้ง แล้วแต่ความชื้นของดินบริเวณโคนต้น สังเกตดูว่าดินนั้นซึมน้ำได้รวดเร็วหรือไม่ ถ้าซึมได้รวดเร็วก็ควรรดน้ำให้มากขึ้นเล็กน้อย และอาจช่วยเก็บความชื้นในดินไว้ไม่ให้ระเหยเร็ว แต่ไม่ควรให้โคนต้นแฉะจนเกินไป อาจทำให้เกิดโรครากเน่าได้ง่าย ยังเป็นที่อยู่อาศัยของปลวกซึ่งเป็นศัตรูของทุเรียน
การให้น้ำของทางสวนจะใช้แหล่งน้ำธรรมชาติ เพราะน้ำกร่อยทำให้ทุเรียนเจริญเติบโตดี และมีรสชาติอร่อย แต่การใช้แหล่งน้ำธรรมชาติก็มีข้อระวัง กลุ่มเกษตรกรนนทบุรีจะมีการวัดค่าความเค็มในน้ำอย่างสม่ำเสมอ หากช่วงที่มีความเค็มมากก็จะปิดระบบน้ำธรรมชาติไม่ให้เข้าสวน และใช้น้ำประปาแทน
การบังร่มให้ต้นทุเรียน ทุเรียนไม่ชอบที่โล่งแจ้ง ดังนั้น จึงควรมีไม้บังร่มให้แก่ทุเรียนบ้างโดยเฉพาะทุเรียนในปีแรกที่ยังเล็กอยู่ต้องการร่มเงามาก ทางสวนจึงทำเกษตรแบบผสมผสาน ปลูกทุเรียนร่วมกับพืชผักสวนครัวและไม้ผล อย่างกล้วย ส้มโอ สามารถมีรายได้ในแต่ละเดือน
การกำจัดศัตรูพืช การป้องกันวัชพืชในสวนนับว่าเป็นสิ่งสำคัญและเป็นปัญหาใหญ่ในการทำสวนทุเรียน ทุเรียนซึ่งมีรากอาหารอยู่ในระดับผิวดิน ถ้าปล่อยให้หญ้าขึ้นรก นอกจากจะแย่งอาหารและน้ำจากต้นทุเรียนแล้ว ยังเป็นที่อยู่อาศัยของแมลงศัตรูทุเรียนได้ด้วย ดังนั้น ควรมีการกำจัดศัตรูพืชด้วยวิธีเก็บวัชพืชหรือการปลูกพืชแซม อย่างกล้วย ที่สวนเราปลูกพืชเหล่านี้จะช่วยคลุมไม่ให้วัชพืชเจริญเติบโตได้เร็ว
คุณสำเริง กล่าวว่า อีกหนึ่งอย่างที่สำคัญและเกษตรกรนนทบุรีเป็นตัวอย่างในการนำร่อง ขุดลอกท้องร่องในทุกปี เพื่อส่งผลดีแก่ความสะอาดภายในร่องสวน และยังทำให้รากทุเรียนสามารถเจริญเติบโตได้ดี การขุดลอกท้องร่องถือเป็นปุ๋ยชั้นดีของเกษตรกรนนทบุรี
หากพูดถึงโรคของทุเรียนในจังหวัดนนทบุรี ต้องบอกเลยว่าเกษตรกรส่วนมากไม่ค่อยพบเจอปัญหาโรคมากนัก มีเพียงแต่ในบางครั้งค่าความเค็มในแหล่งน้ำธรรมชาติสูงเกินไป และชาวสวนลืมปิดระบบน้ำธรรมชาติไม่ให้เข้าสวน ก็ส่งผลให้ต้นทุเรียนมีใบไหม้ได้ วิธีแก้ได้ดีที่สุดคือการปิดระบบแหล่งน้ำธรรมชาติให้ไวที่สุด และใช้น้ำประปาในการรดน้ำแทน
“ทุเรียนนนท์ คือทุเรียนที่ปลูกในจังหวัดนนทบุรี มีดินเดิมที่เป็นดินเค็ม (แต่ไม่เค็มมาก) มีแหล่งน้ำธรรมชาติที่เป็นน้ำกร่อย ส่งผลให้ทุเรียนนนท์มีรสชาติดี เป็นเอกลักษณ์ หากนำทุเรียนสายพันธุ์แท้ดั้งเดิมของนนท์ไปปลูกในพื้นที่อื่น หรือดินอื่น แหล่งน้ำอื่น ก็ไม่สามารถทำให้มีรสชาติเช่นเดิม อาจทำให้ผู้บริโภคหลายท่านได้ลิ้มลองรสชาติทุเรียนนนท์ที่แตกต่างไปจากเดิม”
สำหรับท่านใดที่สนใจทุเรียนก้านยาว หมอนทอง พวงมณี ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ คุณสำเริง สุนทรแสง ซอยบางกร่าง 45 (วัดแคใน) ตำบลบางกร่าง อำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี 11000 โทรศัพท์ 089-300-3631 หรือติดตามความเคลื่อนไหวได้ทางเฟซบุ๊ก สวนทุเรียนนนท์ ยายละมัย